Kanker als commercieel product: winst, preventie en de kosten van behandeling
De kankersector genereert jaarlijks miljarden aan omzet, maar de benadering van preventie en behandeling roept kritische vragen op. Terwijl baanbrekende therapieën en onderzoek essentieel zijn, weerspiegelt de nadruk van het systeem op dure behandelingen in plaats van preventie een winstgedreven model. Factoren zoals ongezonde diëten, schadelijke producten en dure therapieën spelen een significante rol in deze complexe industrie.
De economie van kanker: een multi-miljarden industrie
De kankerbehandeling is een uiterst winstgevende sector. Volgens GlobalData (2023) werd de wereldwijde oncoloïde markt gewaardeerd op meer dan $200 miljard en wordt verwacht dat deze gestaag zal blijven groeien. Farmaceutische bedrijven verdienen aanzienlijke winsten met chemotherapie, immunotherapie en radiotherapie, waarbij levensreddende medicijnen vaak tienduizenden of zelfs honderdduizenden dollars per patiënt per jaar kosten.
Dure behandelingen, beperkte preventie-inspanningen
Ondanks deze winsten gaat er relatief weinig geld naar preventiestrategieën, zoals voorlichting over dieet, lichaamsbeweging en blootstelling aan kankerverwekkende stoffen. Het World Cancer Research Fund (2022) meldt dat tot 40% van de kankers te voorkomen is door veranderingen in levensstijl, maar preventieprogramma’s ontvangen slechts een klein percentage van de onderzoeksfinanciering. In Nederland wordt dit bevestigd door het KWF Kankerbestrijding, dat in zijn rapporten benadrukt dat preventie vaak achtergesteld wordt in de zorg.
De rol van ongezond voedsel en dranken in kanker
Bewerkte voeding en suikerhoudende dranken
Er is sterk bewijs dat bewerkte voedingsmiddelen en suikerhoudende dranken het risico op kanker verhogen. Een studie gepubliceerd in The BMJ (2018) vond dat een stijging van 10% in de consumptie van ultrabewerkte voedingsmiddelen gepaard ging met een 12% hoger risico op kanker. Ondanks dit bewijs blijven multinationale voedingsbedrijven deze producten agressief op de markt brengen, vaak gericht op kinderen en lage-inkomensgemeenschappen. In Nederland wordt door het RIVM (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu) ook aangegeven dat een verhoogde consumptie van suiker en bewerkte voeding kan bijdragen aan hogere kankerincidentie.
De suikerindustrie en obesitasgerelateerde kankers
De relatie tussen suiker en kanker is bijzonder zorgwekkend. Onderzoek in Nature Communications (2020) benadrukt dat een hoge suikerinname de insulineresistentie en ontsteking bevordert, beide risicofactoren voor kanker. Toch heeft de suikerindustrie deze verbanden historisch geminimaliseerd, zoals blijkt uit interne documenten die gepubliceerd werden in JAMA Internal Medicine (2016), waarin wordt getoond hoe geprobeerd werd de schuld van suiker naar vet te verschuiven in de volksgezondheidsdiscussies. In Nederland is er toenemende bezorgdheid over de rol van suiker in de volksgezondheid, vooral gezien de stijging van het aantal obesitasgerelateerde kankers.
Schadelijke behandelingen: winst boven patiënt?
De hoge kosten en bijwerkingen van chemotherapie
Chemotherapie, een hoeksteen van de kankerbehandeling, genereert aanzienlijke inkomsten maar gaat vaak gepaard met ernstige bijwerkingen, zoals orgaanschade en verzwakte immuniteit. Volgens The Lancet Oncology (2021) kunnen bepaalde chemotherapiemedicijnen het risico op secundaire kankers verhogen. Ondanks deze risico’s blijven veel farmaceutische bedrijven zich richten op het ontwikkelen van dure nieuwe chemotherapieën in plaats van minder schadelijke therapieën of preventieve maatregelen. In Nederland is er kritiek op de kosten van kankerbehandelingen en de beperkte beschikbaarheid van alternatieve behandelingsopties, vooral gezien de groeiende druk op het zorgsysteem.
Overdiagnose en overbehandeling
Overdiagnose, vooral bij kankers zoals prostaat- en schildklierkanker, heeft geleid tot onnodige behandelingen die meer schade dan goed doen. Een studie in New England Journal of Medicine (2017) schatte dat tot 20% van de borstkankers die via mammografie-screening werden opgespoord, overgediagnosticeerd waren, wat leidde tot potentieel schadelijke behandelingen zonder voordelen. In Nederland worden dergelijke zorgen gedeeld door de Nederlandse Vereniging voor Oncologie (NVO), die pleit voor meer verfijnde diagnostische methoden om overbehandeling te voorkomen.
Volksgezondheid en regulering: conflicten van belang
Invloed van de industrie op beleidsvorming
De voedsel- en farmaceutische industrieën hebben aanzienlijke invloed op de volksgezondheidsbeleid. Zo onthulde Reuters (2019) dat de Amerikaanse Food and Drug Administration (FDA) meerdere kankergeneesmiddelen goedkeurde zonder solide bewijs van langetermijn-overlevingsvoordelen, gedeeltelijk door de lobby van farmaceutische bedrijven. In Nederland wordt de invloed van de farmaceutische industrie ook kritisch bekeken, zoals blijkt uit rapporten van de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa), die waarschuwt voor de gevolgen van lobbypraktijken op het zorgbeleid.
Onderdrukte onderzoek naar preventie
Onderzoek naar niet-patenteerbare preventieve maatregelen, zoals dieetveranderingen of natuurlijke supplementen, ontvangt vaak minimale financiering. Volgens een rapport van The Union for International Cancer Control (UICC, 2020) wordt minder dan 5% van de totale kankeronderzoeksfinanciering besteed aan preventie. In Nederland wordt er door het KWF Kankerbestrijding gepleit voor een grotere nadruk op preventie in de kankerzorg, met name in de strijd tegen tabaksgebruik en obesitas.
Een verschuiving in focus: preventie en holistische benaderingen
Dieet- en levensstijlveranderingen
Een meta-analyse uit 2022 in The Lancet Public Health toonde aan dat een plantaardig dieet, regelmatige lichaamsbeweging en verminderde alcoholconsumptie meer dan een derde van alle kankers kunnen voorkomen. Preventiestrategieën ontvangen echter beperkte promotie in vergelijking met behandelingsopties. Het RIVM benadrukt in zijn rapporten dat het bevorderen van gezonde levensstijlkeuzes cruciaal is voor het verminderen van kankerincidentie.
Integratieve geneeskunde en patiëntuitkomsten
Holistische benaderingen, zoals dieettherapie, stressmanagement en gerichte supplementen, hebben veelbelovende resultaten laten zien in het verbeteren van de uitkomsten en de levenskwaliteit. Desondanks worden ze onderbenut in de reguliere oncologie, deels vanwege het gebrek aan winstprikkels voor farmaceutische bedrijven. Er is echter groeiende interesse in Nederland voor complementaire en alternatieve behandelmethoden, vooral onder patiënten die de bijwerkingen van traditionele behandelingen willen verminderen.
Conclusie: een behoefte aan een patiëntgerichte benadering
Het huidige kankerzorgmodel stelt dure behandelingen boven preventie, wat ethische zorgen oproept over de winstmotieven in de gezondheidszorg. Terwijl kankerbehandeling van vitaal belang is, zou een meer gebalanceerde benadering, die robuuste preventieprogramma’s, betaalbare behandelingen en holistische zorg omvat, de kankerpercentages kunnen verlagen en de uitkomsten verbeteren. Het aanpakken van conflicten van belang en het prioriteren van het welzijn van patiënten boven winst is essentieel voor een gezondere toekomst.
Bronnen:
- GlobalData. (2023). Global Oncology Market Report.
- World Cancer Research Fund. (2022). Cancer Prevention Recommendations.
- The BMJ. (2018). Ultra-processed foods and cancer risk.
- Nature Communications. (2020). Sugar metabolism and cancer growth.
- JAMA Internal Medicine. (2016). Sugar industry and coronary heart disease research.
- The Lancet Oncology. (2021). Chemotherapy side effects and secondary cancer risks.
- New England Journal of Medicine. (2017). Overdiagnosis in cancer screening.
- Reuters. (2019). FDA approvals and pharmaceutical influence.
- UICC. (2020). Funding for Cancer Prevention Research.
- The Lancet Public Health. (2022). Diet, lifestyle, and cancer prevention.
- KWF Kankerbestrijding. (2022). Preventie en Kankerbestrijding.
- RIVM. (2021). De rol van voeding en leefstijl bij kanker.
